Cholesterol là một dạng chất béo ở trong máu, có vai trò rất quan trọng với sức khỏe con người. Nó giúp cơ thể phát triển và hoạt động bình thường. Vậy thực sự cholesterol là gì? Mức cholesterol thế nào là hợp lý? Cùng  tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

I. Cholesterol là gì?

Cholesterol hay còn gọi là mỡ trong máu

Cholesterol là một loại chất béo steroid có màu vàng nhạt, mềm và thường được tìm thấy trong màng tế bào của các mô trong cơ thể. Cholesterol có thể tự sản xuất và cũng có trong thức ăn động vật (pho mát, thịt, chất đạm,…) khi  cơ thể ăn vào.

Nói  cách khác, cholesterol đóng một vai trò  trong việc xây dựng các tế bào khỏe mạnh, tạo ra các hormone, tạo ra vitamin D, và một chất được sử dụng để tiêu hóa thức ăn.

Tuy nhiên, khi cơ thể chứa quá nhiều cholesterol, nó sẽ liên kết  với các chất khác trong máu và tạo thành các mảng bám trên thành động mạch, gây  xơ vữa động mạch và làm tăng  nguy cơ mắc bệnh, tim mạch và nhiều  bệnh nguy hiểm khác.

Vai trò của cholesterol

  • Cholesterol là nguồn sản xuất hormone steroid để duy trì hoạt động bình thường của cơ thể. 
  • Chất này còn có vai trò tổng hợp Cortisol tham gia vào quá trình điều hòa lượng đường trong máu. 
  • Chất béo Steroid Cholesterol cũng tạo ra hormone aldosterone để giữ nước và muối trong cơ thể. 
  • Chất béo LDL có chức năng bám trực tiếp vào vi khuẩn và vi rút có hại, làm bất hoạt độc lực để hạn chế khả năng gây hại cho cơ thể. 
Cholesterol có vai trò quan trọng với cơ thể
  • Loại lipid máu này còn có khả năng làm lành vết thương nhanh chóng và ngăn ngừa nhiễm trùng. 
  • Cholesterol là thành phần không thể thiếu cấu tạo nên tất cả các tế bào của cơ thể bởi các chất. Một hàng rào bảo vệ bền vững được tạo thành từ các “viên gạch” cholesterol và lipid phân cực thông qua hoạt động cấu trúc của màng tế bào. 
  • Sự hình thành vỏ myelin của tế bào thần kinh (đóng vai trò phân tách các xung thần kinh) là điều cần thiết cho hợp chất cholesterol.

II. Phân loại cholesterol

Cholesterol có 2 loại là cholesterol xấu (LDL) và cholesterol tốt (HDL).

Cholesterol là một trong những thành phần thiết yếu của mọi tế bào trong cơ thể. Tuy nhiên, cholesterol không hòa tan trong máu và để được vận chuyển, nó phải liên kết với protein để tạo thành lipoprotein.

Vậy nên cholesterol được chia thành 2 loại là: cholesterol xấu (LDL) và cholesterol tốt (HDL).

1. LDL – Cholesterol xấu

LDL – Cholesterol chịu trách nhiệm vận chuyển hầu hết các cholesterol trong cơ thể. Cholesterol LDL được gọi là cholesterol “xấu” vì khi lượng cholesterol trong máu tăng quá nhanh, chất béo sẽ tích tụ trong thành mạch máu (đặc biệt là ở tim và phổi) và có thể dẫn đến xơ vữa động mạch. Những mảng xơ vữa này  có thể dẫn đến hẹp dần hoặc tắc nghẽn mạch máu và thậm chí là vỡ mạch máu đột ngột, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Mức cholesterol LDL cao có thể phụ thuộc vào các yếu tố gia đình, chế độ ăn uống,  thói quen không lành mạnh như hút thuốc, lười vận động hoặc những người bị huyết áp cao hoặc tiểu đường.

2. HDL – Cholesterol tốt

Không giống như LDL, HDL là loại cholesterol cần thiết để mang lipid steroid từ máu trở lại gan để xử lý. HDL cholesterol, chiếm khoảng 20-30% trong máu của bạn, loại bỏ mảng bám khỏi mạch máu và thúc đẩy tuần hoàn.

Những thói quen xấu của con người trong xã hội hiện đại như uống rượu bia, hút thuốc lá, ăn uống không khoa học, tích mỡ thừa, lười vận động có thể làm giảm đáng kể lượng cholesterol HDL. Do đó, cholesterol LDL trong máu tăng cao, dẫn đến các bệnh nguy hiểm.

III. Mức chỉ số cholesterol thế nào là bình thường?

Vậy chỉ số cholesterol như thế nào là bình thường trong cơ thể? Dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp hàm lượng cholesterol trong máu là bình thường và nguy cơ cao dẫn đến bệnh liên quan đến tim mạch, cụ thể là:

Chỉ tiêu đánh giá Bình thường Ranh giới Nguy cơ cao
Cholesterol toàn phần <200 mg/dL 200 – 239 mg/dL >= 240 mg/dL
Cholesterol HDL >= 60 mg/dL Nam:

40 – 59 mg/dL

Nữ:

50 – 59 mg/dL

Nam: <40 mg/dL

Nữ: <50 mg/dL

Cholesterol LDL < 100 mg/dL 130 – 159 mg/dL Nguy cơ: 100-129 mg/dL

Nguy cơ cao: 160-189 mg/dL

Nguy cơ rất cao: >=190 mg/dL

IV. Cách hạn chế tăng cholesterol

Hàm lượng cholesterol vượt mức bình thường sẽ gây ra rối loạn chuyển hóa và gây ra một số bệnh lý nguy hiểm. Vậy nên chúng ta cần phải biết cách hạn chế tăng hàm lượng cholesterol trong cơ thể, ví dụ như:

  • Ăn thực phẩm làm giảm cholesterol:như thực phẩm giàu chất xơ (các loại đậu, rau  và trái cây) và ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, lúa mạch và các loại ngũ cốc khác, bánh mì nguyên hạt, ngũ cốc, ngũ cốc nguyên hạt). Tránh thức ăn có nhiều đường – nước ngọt, bánh ngọt, bánh quy, kem và kẹo.
Ăn uống lành mạnh giúp không tăng cholesterol
  • Tránh thực phẩm giàu chất béo, có nguồn gốc động vật: Sử dụng chất béo lành mạnh ở mức độ vừa phải, chẳng hạn như  cá, các loại hạt, đậu nành và  dầu giàu omega-3. Các phương pháp nấu ăn được ưa chuộng là hấp, luộc, nướng.
  • Kiêng rượu bia: Rượu / bia ​​làm tăng hấp thu chất béo ở đường tiêu hóa và giảm khả năng tiêu hóa chất béo làm tăng lượng cholesterol và triglycerid trong máu.
  • Tập thể dục thường xuyên: Dành thời gian để đi bộ hoặc chạy  30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần. Tập thể dục thường xuyên có thể giúp tăng cholesterol “tốt” và giảm  cholesterol “xấu”.
  • Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý: Lưu ý kích cỡ khẩu phần, tần suất bữa ăn và đồ ăn nhẹ. Ăn ít nhất 3 bữa một ngày vào  giờ bình thường (bữa sáng, bữa trưa, bữa tối).
  • Bỏ thuốc lá: Khi bạn bỏ thuốc lá, lượng cholesterol tốt có thể được cải thiện lên đến 10%.

Trên đây là toàn bộ những thông tin về cholesterol là gì được nhiều bạn tìm hiểu. Có thể thấy việc quan tâm đến chỉ số cholesterol là rất cần thiết với sức khỏe. Vậy nên hãy theo dõi thường xuyên nhé! Chúc các bạn nhiều sức khỏe.